Thú ăn uống trong ngõ phố cổ của người Hà Nội

Sáng 20/3, Thanh Tùng hẹn bạn tại một quán cà phê nằm sâu trong con ngõ ở phố Hàng Gai. Để vào quán, chàng trai 25 tuổi phải đi xe máy lách qua hai cửa hàng bán lụa, xuyên qua con ngõ tối mới đến sân để xe.

“Người lần đầu đến phố cổ hiếm khi để ý hoặc biết nhưng không dám vào vì nghĩ không có chỗ để xe. Còn với khách quen, cứ đâm thẳng xe vào quán”, Tùng nói.

Không gian quán là ngôi nhà hơn 100 tuổi với các bức hoành, cửa gỗ cổ.

Anh Trần Tuấn, chủ quán, kinh doanh cà phê từ năm 1998 nhằm phục vụ người dân quanh phố muốn tìm không gian yên tĩnh. Thời gian đầu, quán chỉ mở một tầng nhưng từ khi được nhiều người biết đến mới mở rộng, tầng cao nhất có thể nhìn thẳng ra Hồ Gươm.

Ngoài dân trong phố, ngày càng nhiều khách nước ngoài đến quán theo lời giới thiệu của người đi trước. Hai ngày cuối tuần quán luôn kín chỗ nhưng vẫn giữ được không gian yên tĩnh.

Nhà ở phố Hàng Bạc sau chuyển về quận Tây Hồ nhưng nhiều năm nay chị Trần Tuyết Nhung, 53 tuổi và mẹ vẫn giữ thói quen đến cà phê phố cổ vào sáng cuối tuần.

“Ở quán vẫn còn lưu giữ những nét đẹp của Hà Thành khiến tôi nhớ về thời ấu thơ”, chị Nhung nói.

Theo lời chủ quán, khách đến uống cà phê sẽ được thử cảm giác luồn lách vào ngóc ngách của phố cổ.

“Nhưng quán chỉ chứa khoảng chục xe. Nếu hết chỗ, tôi đành phải treo biển thông báo bên ngoài ngõ, để mọi người gửi bên ngoài, đỡ mất công dễ vào khó ra”, anh Tuấn nói.

15h hàng ngày, quán phở có tên “Bưng” nằm trong con ngõ nhỏ trên phố Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm lại tấp nập khách. Gọi là phở bưng bởi khách đến quán buộc phải bê bát ăn do không có bàn vì diện tích quá chật.

Với người dân phố cổ, món ăn này là thức quà chiều bởi nước dùng ngọt thanh, thịt bò mềm ngậy, bánh phở vừa đủ, không quá no.

Trước năm 2016, quán phở này bán trên vỉa hè, đoạn giao giữa phố Hàng Trống và Hàng Bông. Nhưng khi thành phố chủ trương dẹp vỉa hè, quán ăn chuyển lên tầng hai của một dãy nhà trong ngõ Hàng Trống.

Khách đến ăn phải đi vào một con hẻm vừa đủ hai người tránh nhau, sâu hơn 5 m. Sau theo bảng chỉ dẫn đi lên tầng hai bằng một cầu thang xoắn ốc.

Theo lời chủ quán, thực khách đa phần là dân quanh vùng hoặc nghe giới thiệu mà tới. Giờ tan tầm là thời điểm quán đông khách nhất.

Là khách quen từ khi còn là sinh viên, Ánh Trang (áo trắng) ở quận Cầu Giấy nói thích phở bưng bởi cách ăn dân dã, hợp khẩu vị. “Nhưng điều khiến tôi thấy thú vị nhất là thưởng thức tô phở nóng hổi trong không gian xưa mà hiếm nơi nào ở Hà Nội còn lưu giữ. Tôi hay đùa với bạn bè ‘phải len lỏi, leo trèo mất nhiều công sức, ăn phở mới ngon'”, cô gái 30 tuổi nói.

Ngoài cà phê, phở bưng, quán gà tần của chị Lê Minh Hồng ở Hàng Rươi, quận Hoàn Kiếm đông khách ghé đến vào giờ tan tầm.

Người phụ nữ 68 tuổi mở quán hơn 30 năm. Trước năm 2010, vợ chồng chị Hồng bán trên vỉa hè, mỗi chiều bán 50-60 con gà bởi khách đông. Nhưng sau lui vào cuối ngõ để tiện chế biến, khách có chỗ ngồi ăn, tránh nắng mưa, giờ mở bán cũng kéo dài đến 9-10 giờ tối.

Chỉ với tấm biển ghi hai chữ “gà tần” trước cửa nhà nhưng khách quen vẫn tìm đến, bởi hợp hương vị và cách chế biến. Nhiều thực khách chia sẻ, việc thưởng thức món gà tần trong con ngõ mùa đông ấm, mùa hè mát rất dễ chịu.

“Nhiều khách ‘ruột’ ghé quán chẳng cần gọi món, chỉ cần ngồi đợi vài phút là được lên đồ, bởi tôi đã thuộc khẩu vị của họ”, chị Hồng nói.

PGS.TS Lê Quý Đức, nguyên phó Viện Văn hóa, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho biết việc nhiều thực khách vẫn tìm đến hàng quán nhỏ, nằm sâu trong phố cổ bởi tâm lý hoài niệm, mong muốn gìn giữ nét văn hóa xưa.

Theo chuyên gia, trước khi đổi mới, người dân tìm đến phố cổ để ăn uống bởi tập trung nhiều hàng quán. Đường phố thời đó còn nhỏ hẹp nên người dân tận dụng chính không gian sinh sống làm nơi buôn bán. Giờ thành thói quen ăn uống, thực khách vẫn đi sâu vào các ngõ ngách tìm đến.

“Đến đó người dân không chỉ thưởng thức các món ăn nổi danh của Hà Nội mà còn hưởng thụ thêm cái thú ngắm phố cổ để biết Hà Nội xưa có dáng vẻ thế nào, ngõ ngách ra sao. Hòa mình vào đời sống đô thị và khiến bản thân cảm thấy rất thư giãn”, ông Đức nói.