Lễ cúng ông Công ông Táo thường được tiến hành vào ngày 23 tháng Chạp. Mâm cỗ thể hiện sự biết ơn của gia đình với các vị thần trong một năm.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo thể hiện sư biết ơn đối với các vị thần. (Nguồn: ĐMX)
Ngày 23 tháng Chạp (ngày ông Công ông Táo) là một ngày lễ quan trọng của người Việt. Theo quan niệm truyền thống, trong ngày này, các gia đình sẽ chuẩn bị một mâm cỗ cúng tươm tất để tiễn các vị thần lên chầu Ngọc Hoàng.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo cũng là cách người Việt thể hiện sự biết ơn với các vị thần trong việc mang lại may mắn, hạnh phúc, sức khỏe cho cả gia đình trong một năm.
Theo GS. Trần Lâm Biền – nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, mâm cỗ cúng ông Công ông Táo không cần thiết phải quá sang trọng, mâm cao cỗ đầy hay cúng bái những món vàng mã đắt tiền…
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ở các miền có khác nhau một chút. Ngoài mâm cỗ cúng, người miền Bắc thường cúng cá chép sống, người miền Trung thường cúng một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Ở miền Nam thì đơn giản hơn, người dân thường chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy.
Trước khi làm cỗ cúng, các gia đình nên dọn dẹp nhà cửa, ban thờ cho gọn gàng, sạch sẽ.
Dưới đây là gợi ý mâm cỗ cúng ông Công ông Táo đầy đủ, chi tiết nhất.
Một mâm cỗ mặn cúng ông Công ông Táo bao gồm:
– 1 đĩa gạo
– 1 đĩa muối
– 5 lạng thịt vai luộc hoặc gà luộc ngậm hoa hồng
– 1 con cá chép sống
– 1 bát canh mọc hoặc canh măng
– 1 đĩa xào thập cẩm
– 1 đĩa giò
– 1 đĩa xôi gấc hoặc bánh chưng
– 1 đĩa chè kho
– 1 đĩa hoa quả
– 1 ấm trà sen
– 3 chén rượu
– 1 quả bưởi
– 1 quả cau, lá trầu
– 1 lọ hoa đào nhỏ
– 1 lọ hoa cúc
– 1 tập giấy tiền, vàng mã
Theo tục xưa, đối với những gia đình có trẻ nhỏ, người ta còn cúng Táo quân một con gà luộc. Gà này phải là loại gà cồ mới tập gáy (tức gà mới lớn) để ngụ ý nhờ Táo quân xin với Ngọc Hoàng cho đứa trẻ sau này lớn lên có nhiều nghị lực và sinh khí hiên ngang như con gà cồ.
Tuy nhiên, tùy thuộc vào điều kiện và gia cảnh, mỗi gia đình có thể chuẩn bị lễ cúng ông Công, ông Táo phù hợp.
Các chuyên gia phong thủy cũng gợi ý rằng, trong lễ cúng ông Công ông Táo, nếu nhà bạn có ban thờ Táo quân (thường đặt gần bếp) thì thắp hương ở ban thờ này.
Nếu không có ban thờ Táo quân riêng thì phải thắp hương ở ban thờ thần linh hoặc gia tiên chứ không nên cúng lễ ở bếp vì từ xưa đến nay, ban thờ luôn được coi là nơi để giao tiếp giữa hai thế giới âm dương, giữa người trần thế và thần linh.
Khi cúng phải bật bếp lên cho cháy rực, mâm cỗ đề huề để cả nhà quanh năm no ấm. Có nơi lưu giữ phong tục vừa đặt một mâm cúng trong bếp và thêm một mâm khác cúng trên bàn thờ.
Lễ cúng ông Công ông Táo cần phải được tiến hành trước khi ông Công ông Táo bay về trời báo cáo Ngọc Hoàng, tức là trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp.
Vì vậy, tùy theo điều kiện thời gian của từng nhà có thể cúng ông Táo vào trưa, tối ngày 22 tháng Chạp hoặc sáng ngày 23 tháng Chạp.
