Mỗi dịp Tết đến xuân về, mọi người trong gia đình đều tất bật chuẩn bị mâm ngũ quả và nhiều món ăn ngon để cúng Tết. Những mâm cỗ ấy chứa đựng nhiều giá trị thiêng liêng và ý nghĩa trong tín ngưỡng thờ phụng tổ tiên của con người Việt Nam. Hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu xem mâm cúng ngày Tết qua 3 miền thường có những món ăn gì nhé.
Tham khảo thêm: Tổng hợp 20+ món ăn ngày Tết thơm ngon dễ làm đãi khách
Theo tục lệ ngày xưa, các cụ có câu “mâm cao, cỗ đầy”, ý nói cách biện cỗ thể hiện sự trang trọng, với mâm 8 bát – 8 đĩa.
8 đĩa gồm:
-
Xôi gấc
-
Gà luộc
-
Hạnh nhân xào
-
Nộm
-
Thịt quay
-
Giò lụa hoặc giò xào
-
Nem rán
-
Chả quế.
Các món ăn trong mâm cỗ – 8 đĩa
8 bát gồm:
Các món ăn trong mâm cỗ – 8 bát
Mâm cỗ Việt Nam xưa lúc nào cũng ngon lành, thịnh soạn. Không chỉ về cách trình bày mà màu sắc của các món ăn cũng được chú trọng. Ngày nay, mâm cỗ Tết đã có nhiều thay đổi cả về số lượng lẫn chất lượng.
Thường trong một mâm cỗ Tết sẽ có 3 loại nước chấm cơ bản
Ngày nay, mâm cỗ Tết thời hiện đại có nhiều thay đổi với các loại nước chấm mới mục đích cho phù hợp với khẩu vị của từng người như:
Người ta còn mua thêm các món đồ Tây như
-
Dăm bông
-
-
Lạp xưởng xá xíu,…
Tuy nhiên, vẫn không thể thiếu các món chủ đạo trong các mâm cỗ ngày Tết
-
Bánh chưng
-
Dưa hành
-
-
Xôi gấc
-
Nộm
-
Nem rán.
Mâm cỗ Tết ở miền Bắc được các bà mẹ, chị em tuân thủ nghiêm ngặt theo quy tắc: 4 bát 4 dĩa (không bao gồm nước chấm, dưa hành và xôi) tượng trưng cho tứ trụ (4 mùa, 4 phương). Với những nhà nào khá giả hơn thì chuẩn bị nhiều hơn (4 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 8 đĩa), có khi mâm cỗ lớn phải xếp cao đến 2, 3 tầng.
Mâm cỗ Tết miền Bắc cần phải tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc 4 bát 4 đĩa hoặc nhiều hơn tùy vào điều kiện của từng gia đình
4 bát sẽ bao gồm các món điển hình như:
4 đĩa sẽ bao gồm các món như:
-
-
Nem rán
-
Giò lụa (hoặc giò thủ, chả quế)
-
Bánh chưng
Nhiều gia đình còn bày thêm đĩa thịt đông – món ăn đặc trưng cho những ngày lạnh miền Bắc.
Tham khảo:
Cách nấu thịt đông ngon, nhừ, trong veo
Cách nấu thịt đông gà thơm ngon
Nhiều gia đình còn bày thêm thịt đông – món đặc trưng cho xứ lạnh miền Bắc
Tham khảo thêm: Mâm cúng mùng 1 Tết cần phải có những gì?
Món tráng miệng trên mâm cúng người miền Bắc cũng rất đa dạng với nhiều loại mứt Tết và trái cây khác nhau ví dụ như mứt quất (mứt tắc), mứt gừng, mứt sen, ô mai mơ, hồng khô,… Đặc biệt là món chè kho thơm ngọt được nấu rất kỹ từ đậu xanh và đường là món tráng miệng gần như không thể thiếu.
Chè kho thơm ngọt được nấu từ đậu xanh và đường
Miền Trung với thời tiết khắc nghiệt và khí hậu đặc trưng nên nét văn hóa ẩm thực cũng sẽ sự khác biệt ứng với tinh thần tiết kiệm, san sẻ của con người miền Trung, thể hiện qua việc các món ăn được chia ra thành từng đĩa nhỏ, mỗi thứ một ít, bày biện trên chiếc mâm tròn.
Những món ăn cơ bản thường thấy trong mâm cỗ Tết miền Trung bao gồm
-
-
-
Bánh tét
-
Nem chua
-
-
Ram cuốn,…
Ngoài ra người miền Trung cũng chú trọng đến yếu tố lưu trữ nên một số người cũng làm những món mặn như thịt kho, tôm rim, gà rán, nem, thịt ngâm nước mắm,…
Đặc biệt, người miền Trung rất thích ăn những món cuốn nên không thể nào thiếu đi các món như thịt luộc, cá hấp cuốn bánh tráng, nem lụi,…
Mâm cỗ Tết miền Trung
Trái với những miền khác, miền Nam là vùng đất được mẹ thiên nhiên ban tặng cho nhiều đặc sản và trái cây phong phú, đa dạng. Người dân miền Nam phóng khoáng nên mâm cỗ ngày Tết của miền Nam cũng ít câu nệ về hình thức.
Mâm cỗ Tết miền Nam đa dạng, không câu nệ hình thức
Món ăn không thể nào không kể tên trong mâm cỗ cúng Tết ở miền Nam là thịt kho trứng (thịt kho tàu), thịt kho trứng được kho trong một nồi lớn để ăn liên tục trong nhiều ngày liền. Ngoài ra cũng không thể kể đến món canh khổ qua nhồi thịt với quan niệm mọi sự khổ ải sẽ đều qua đi để đón chào một năm mới hạnh phúc hơn.
Mâm cỗ Tết miền Nam
Ngoài 2 món ăn trên người miền Nam còn chuẩn bị thêm
-
Gà luộc
-
-
Gỏi ngó sen
-
Tôm khô củ kiệu và đặc biệt là bánh tét.
Bánh Tét ở miền Nam rất đa dạng về nhân, có bánh tét nhân đậu xanh, đậu đen, chuối, dừa,… Một số gia đình cũng chuẩn bị thêm chả lụa, giò thủ, lạp xưởng nếu thích.
Tham khảo thêm: Những món ăn không thể thiếu mâm cơm ngày Tết miền nam
Mâm cỗ, mâm cúng Tết của 3 miền tuy có nhiều điểm khác nhau trong các món ăn, cách bày trí cho đến những nguyên tắc, ý nghĩa đằng sau đó. Cho dù thế nào đi chăng nữa thì những mâm cỗ ấy đều thể hiện những giá trị thiêng liêng, sâu sắc của nền văn hóa và tính ngưỡng của con người Việt Nam.
