- Có nguồn gốc từ những năm 1600, stamppot là một trong những công thức nấu ăn lâu đời nhất của Hà Lan vẫn còn phổ biến cho đến ngày nay. Các công thức nấu ăn stamppot truyền thống của Hà Lan sử dụng khoai tây nghiền làm nguyên liệu chính, sau đó kết hợp một loại rau (thường là cải bắp muối chua, cải xoăn, rau diếp xoăn, rau bina và rau cải xanh) và đôi khi là thịt, tạo nên món ăn thoải mái tinh túy. Tuy nhiên, không có quy tắc thực sự nào về những gì có trong stamppot, vì vậy sự đa dạng là vô tận tùy theo trí tưởng tượng của bạn. Stamppot có nguồn gốc là một món ăn mùa đông, hoàn hảo để lấp đầy dạ dày của những người nông dân trồng khoai tây trong mùa thu hoạch. Một trong những món stamppot đầu tiên được tạo ra là hutspot , ra đời từ “Chiến tranh Tám mươi năm” của người Hà Lan với Tây Ban Nha. Câu chuyện kể rằng khi những người lính Tây Ban Nha bỏ chạy, họ để lại những miếng hầm mà người Hà Lan đói khát chào đón và đặt tên là hutspot , có nghĩa là “nồi trộn”. 01của 03 Zuurkoolstamppot: Stamppot với dưa cải bắp và thịt xông khói giòn Cây vân sam / Karin Engelbrecht Do hàm lượng vitamin C cao, dưa cải muối chua từ lâu đã được coi là thực phẩm lành mạnh trong mùa đông lạnh giá của Hà Lan. Tuy nhiên, ngày nay, zuurkoolstamppot được ăn vì hương vị ngọt-chua-mặn của nó. Nó cũng đang trở thành xu hướng do nhận thức ngày càng tăng về lợi ích sức khỏe của quá trình lên men axit lactic như được sử dụng để làm dưa cải muối chua từ bắp cải. Sau khi thịt xông khói được nấu chín, bắp cải muối chua được làm ấm trong mỡ thịt xông khói rồi cho vào khoai tây nghiền. Hỗn hợp này được phủ lên trên bằng thịt xông khói giòn và lá cần tây (gọi là selderieblad) , một loại thảo mộc phổ biến ở Hà Lan. Một thành phần truyền thống bổ sung cho món ăn này là xúc xích hun khói của Hà Lan gọi là rookworst , vì vậy bạn có thể thoải mái đặt một liên kết lên trên stamppot nếu thích. 02của 03 Andijviestamppot: Stamppot với rau diếp xoăn và thịt xông khói Cây vân sam / Karin Engelbrecht Ở Hà Lan, rau diếp xoăn ( xà lách frisée hoặc endive ) thường được dùng nhất trong andijviestamppot, một món stamppot truyền thống vào mùa đông. Sự tương phản giữa vị hơi đắng của lá xanh xoăn và vị béo ngậy của khoai tây là điểm nhấn ở đây. Và bằng cách thêm rau diếp xoăn sống vào khoai tây khi chúng còn nóng, lá xoăn sẽ héo một chút, trong khi vẫn giữ được hình dạng. Thịt xông khói giòn tạo thêm kết cấu vừa phải và hương vị mặn, khiến andijviestamppot trở thành món ăn hoàn hảo trong ngày đông lạnh giá. Công thức đơn giản nhưng ngon miệng này có thể dùng làm món chính, bữa trưa no bụng hoặc thậm chí là món ăn kèm cùng với thịt nướng hoặc gà. Nếu bạn muốn món ăn đậm đà hơn, hãy thêm những khối nhỏ phô mai Gouda non. Nó cũng có thể kết hợp với thịt viên, xúc xích, rookworst và nước sốt. 03của 03 Boerenkoolstamppot: Stamppot với cải xoăn xoăn và Rookworst Sara Winter / Hình ảnh Getty Lâu trước khi cải xoăn trở thành cơn sốt ẩm thực ở Hoa Kỳ, nó đã là một thành phần phổ biến trong nhà bếp mùa đông của người Hà Lan. Được gọi là boerenkool trong tiếng Hà Lan, cách sử dụng cải xoăn phổ biến nhất là trong món boerenkoolstamppot truyền thống này —nhưng chỉ vào mùa đông vì cải xoăn được cho là ngon nhất sau đợt sương giá đầu tiên. Trong công thức nấu ăn boerenkoolstamppot truyền thống , cải xoăn được luộc, nhưng để rau có thêm hương vị và giữ được hình dạng, chúng được xào trong một ít dầu ô liu trong công thức này. Sau đó, cải xoăn được trộn vào khoai tây nghiền nóng và phủ lên trên những lát xúc xích hun khói. Nguồn: https://www.thespruceeats.com/stamppot-recipes-to-try-today-1128389
- Công thức nấu ăn Dutch Stamppot
- món stamppot
- Kỹ thuật sử dụng ‘nhiệt dịu nhẹ’ khi nấu ăn
Nhắc đến những yếu tố thu hút du khách nước ngoài khi đến với dải đất hình chữ S, chắc chắn không thể bỏ qua yếu tố ẩm thực, đặc biệt là những món ăn bình dân, đường phố. Tuy được bán với giá thành rẻ song chính những món ăn này mới là những món ăn mang đậm nét văn hóa truyền thống của ẩm thực Việt.
Max McFarlin là một du khách Mỹ đã có thời gian khoảng 3 năm tại Việt Nam. Anh chàng có tình yêu lớn với các món ăn đường phố trên mọi miền Tổ quốc, mọi địa phương Việt Nam. Cũng bởi vậy mà Max thường xuyên chia sẻ về những trải nghiệm của mình khi thưởng thức các món ăn Việt trên kênh Youtube cá nhân. Nhiều người Việt sau khi xem xong các video của Max thậm chí phải thừa nhận, có nhiều món ăn Việt vốn dĩ họ không hề biết cho đến khi được Max tiết lộ. Món ăn sau đây là một ví dụ.
Chàng trai Mỹ Max McFarlin có tình yêu lớn với ẩm thực Việt Nam (Ảnh Max McFarlin)
Vốn dĩ, đây là một món ăn khá quen thuộc với mọi người Việt, tuy nhiên phiên bản Max thưởng thức lại có chút khác lạ. Đó là món bún riêu tôm khô. Địa điểm chàng Mỹ trải nghiệm món ăn này là một cửa hàng bình dân, nằm trong một con hẻm nhỏ tại thành phố Hồ Chí Minh. Theo chia sẻ của chính người bán hàng, cô đã bán món này từ đầu thập niên 70 của thế kỷ trước đến nay, tính ra đã hơn 50 năm.
Phiên bản bún riêu độc lạ mà nhiều người Việt cũng chưa nghe tên
Như đã nói ở trên, bún riêu là món ăn vốn dĩ đã quen thuộc với hầu hết mọi người Việt, phổ biến hơn cả ở miền Bắc nước ta. Đây là món ăn có hương vị dễ ăn, phù hợp để thưởng thức vào mọi thời điểm trong ngày.
Những nguyên liệu có trong một bát bún riêu truyền thống có thể kể tới như gạch cua đồng, đậu rán, cà chua, hành lá, nước dùng thanh, chua ngọt vừa phải, khi ăn ăn cùng các loại rau sống như bắp chuối, xà lách, rau muốn chẻ, kinh giới, tía tô… Sau này, để đáp ứng khẩu vị của thực khách, phần bún riêu truyền thống được thêm vào thành phần khác nữa, đa dạng hơn như thịt bò, giò lợn, trứng vịt lộn,…
Bún riêu là món ăn truyền thống, phổ biến ở Việt Nam (Ảnh minh họa)
Tuy vậy, ở miền Trung và miền Nam, do sự khác biệt về vùng miền, dẫn tới khác biệt về nguồn nguyên liệu, món bún riêu cũng sẽ có những sự thay đổi nhất định. Món bún riêu tôm khô chính là một ví dụ như thế.
Bún riêu tôm khô là phiên bản hoàn toàn khác biệt của bún riêu, thường được bán nhiều ở các địa phương miền Nam. Do vị trí địa lý, ở miền Nam, cua đồng khó được tìm thấy hơn so với miền Bắc. Chính bởi vậy, những người đầu bếp đã quyết định sử dụng tôm biển phơi khô rồi thêm vào thành phần bát bún để gia tăng hương vị, từ đó gọi là bún riêu tôm khô. Bên cạnh thành phần chính là tôm khô, thực khách còn có thể thưởng thức phiên bản bún riêu này với tóp mỡ và các loại chả như chả lụa, chả quế hay chả chiên.
Một bát bún riêu tôm khô thường thấy ở miền Nam hay TP.HCM (Ảnh Bách hóa Xanh)
Chàng du khách Mỹ Max, cũng như nhiều người Việt khác phải nhận xét, đây là lần đầu tiên anh nghe thấy tên của phiên bản bún riêu này. “Mình ở Việt Nam nhiều năm rồi, cứ ngỡ là biết nhiều về đồ ăn Việt nhưng thực sự lại không phải vậy. Đây là lần đầu tiên mình nghe và ăn món này sau 3 năm du lịch Việt Nam. Lúc cô bán hàng nói cô đã bán được 50 năm rồi mình bất ngờ lắm. Thường thì mình chỉ ăn bún riêu với riêu cua hay với ốc thôi”, Max chia sẻ.
Ngay từ lần thử đầu tiên, Max đã phải thốt lên “Wow” trước hương thơm và mùi vị của nước dùng bát bún riêu tôm khô. Anh nhận xét nước dùng có phần đặc hơn so với nước dùng ở ngoài miền Bắc nhưng mùi thơm của tôm rất rõ. Được cho nhiều cà chua cũng là một trong những yếu tố giúp nước dùng ngon hơn. Tiếp đến, người bán hàng còn hướng dẫn Max cách để ăn ngon hơn đó chính là thêm chút ớt, chanh và mắm tôm vào bát bún riêu.
Kết quả là mọi thứ hòa quyện với nhau, tạo nên một tổng thể thật hoàn hảo và khiến chàng du khách nước ngoài không thể không gật gù khen ngợi. “Phải nói là bát bún riêu này rất chất lượng. Nước dùng trong và thanh, cà chua được chọn thì ngọt và mọng nước, tôm thì rất thơm. Khi trộn đều lên với mắm tôm thì sẽ dậy mùi rất hấp dẫn. Mọi thứ đều hài hòa, đúng theo khẩu vị mình muốn”, Max nói.
Ngay từ lần thử nước dùng đầu tiên, chàng du khách nước ngoài đã phải thốt lên bởi hương vị quá thơm ngon của món ăn (Ảnh Max McFarlin)
Chàng du khách nước ngoài thưởng thức ngon lành món bún bình dân của người Việt (Ảnh Max McFarlin)
Bún riêu – “Món ăn bình dân nhưng mang hương vị quê nhà”
Không chỉ khen ngợi hương vị của món bún riêu tôm khô, chàng du khách Mỹ còn chia sẻ rằng, anh yêu thích bún riêu bởi dù bình dân song nó khiến anh có cảm giác gần gũi như quê nhà. Món bún riêu nói chung của ẩm thực Việt cũng nhiều lần được được ca ngợi bởi báo chí hay các chuyên trang quốc tế, nhiều lần lọt danh sách những món ăn ngon, hấp dẫn nhất trong khu vực cũng như trên thế giới.
Bên cạnh bún riêu truyền thống hay bún riêu tôm khô đã được nhắc tới trong bài viết, còn nhiều phiên bản khác nữa của bún riêu được biến tấu tùy theo người nấu hoặc tùy theo vùng miền, địa phương. Có thể kể tới như bún riêu cua biển, bún riêu sườn, bún riêu thịt bằm, bún riêu vịt hay bún riêu chay. Thưởng thức bún riêu, dù là ở phiên bản nào, chắc chắn là một trải nghiệm không thể thiếu với các du khách nước ngoài khi đến với dải đất hình chữ S.
Ngoài bún riêu truyền thống, trên mọi miền Tổ quốc còn có rất nhiêu phiên bản khác của bún riêu (Ảnh Bách hóa Xanh)
