Khi thế giới ngày càng nhỏ bé, khi các nền văn hóa ẩm thực ngày càng dễ dàng giao lưu với nhau hơn, khi những người sống tại Việt Nam có điều kiện tiếp cận và làm các món ăn phương Tây hơn, hẳn là rất nhiều người đến lúc sẽ phát hiện ra: ồ, sao có quá nhiều loại phô mai đến thế trong nấu ăn các món Tây?
Đúng rồi đó, phô mai là một trong những nguyên liệu vô cùng quan trọng trong nền ẩm thực phương Tây. Trong bài viết này, mình sẽ cùng mọi người tìm hiểu về 10 loại phô mai phổ biến nhất nhé, chúng gồm có:
- Phô mai Parmesan
- Phô mai Cheddar
- Phô mai Mozzarella
- Phô mai Blue cheese
- Phô mai Emmental
- Phô mai Edam
- Phô mai Gouda
- Phô mai Creamcheese
- Phô mai Mascarpone
- Phô mai Ricotta
Giới thiệu chung về Phô mai
Phô mai, tiếng anh gọi là Cheese là một sản phẩm mà trong thành phần có chứa nhiều protein và chất béo từ sữa, thường là các loại sữa bò, dê, cừu. Cheese có nguồn gốc từ phương Tây, người VN vẫn gọi cheese với tên gọi chung là Pho-mát hoặc Phô-mai (có lẽ là do cách đọc chệch đi của từ tiếng Pháp “fromage” – có nghĩa là cheese). Có hàng trăm loại cheese khác nhau trên thế giới được sử dụng trong các món Tây. Chỉ đơn cử món Ý, nếu không có cheese thì sẽ không có thứ gọi là ẩm thực Ý. 2 món ăn nổi tiếng nhất thế giới của Ý là pasta và pizza sẽ không tồn tại nếu thiếu cheese. Có câu nói, dịch đại ý là, nếu như người Pháp nấu ăn với nước và rượu thì người Ý nấu pasta với nước và cheese.
Từ 4000 năm trước con người đã bắt đầu làm cheese từ sữa động vật. Có những loại cheese được dùng riêng trong nấu ăn, có những loại dùng riêng cho làm bánh và có những loại dùng được cho cả làm bánh và nấu ăn. Có loại cheese cứng và loại cheese mềm. Cheese được bán dưới dạng những khối cheese lớn, khối nhỏ đóng túi, đóng hộp, cắt lát, hoặc bào vụn. Trong bài viết này, mình sẽ điểm qua những loại cheese được dùng phổ biến nhất mà những người yêu thích ẩm thực nên biết.
Parmesan là gì ?
Parmesan là tên gọi tắt của loại cheese Parmigiano-Reggiano. Đây là loại cheese đặc trưng nhất trong món Pasta – Mì Ý. Parmesan là loại cheese cứng, làm từ sữa bò và phải mất tối thiểu 1 năm, thường là 2 đến 3 năm ủ để cheese đạt độ “chín”.
Parmesan có thể dùng để ăn ngay hoặc để nấu trong các món ăn. Khi ăn, parmesan thường phải bào vụn, bào sợi, thái lát hoặc cắt thành vụn nhỏ. Các bạn nên mua Parmesan nguyên khối, khi nào dùng thì mới đem bào nhỏ, loại này ngon hơn và giữ được hương vị cheese tốt hơn là mua loại bào vụn sẵn.
Vì parmesan có mùi khá mạnh, hơi có vị đắng nhẹ, nên nó thường dùng để điểm thêm hương vị cho món ăn, dùng với lượng ít đến vừa phải. Parmesan được dùng để rắc lên trên các món pasta, rắc lên trên salad, cho vào món cơm rissotto, trộn cùng breadcrumb – bột cà mì để rắc lên trên món ăn nổi tiếng maccaroni and cheese, hoặc để làm lớp bọc các món tẩm bột chiên giòn.
Đây là một số món ăn dùng Parmesan bạn có thể tham khảo:
- Bí ngòi nướng phô-mai parmesan
- Măng tây phomai nướng giòn
- Mì Ý măng tây
- Spaghetti bí ngòi cà chua bi
Cheddar là gì?
Cheddar là một loại cheese cứng, màu vàng nhạt ngà trắng hoặc màu vàng suộm, có nguồn gốc từ làng Cheddar, Somerset, là loại cheese phổ biến nhất ở Anh và cũng là loại cheese được tiêu thụ với số lượng lớn nhất thế giới. Cheddar càng ủ lâu thì càng “sắc”, thời gian để cheddar đạt độ “chín” là từ 9 đến 24 tháng. Cheddar lát thường dùng trong burger, các loại bánh mì sandwich, dùng trong các món nướng như pasta nướng hay pizza, hoặc casserole, rissotto.
Mình thường dùng cheddar cho các món nướng bánh mì để ăn sáng. Khi làm pizza, mình cũng thường cho thêm những lát cheddar kết hợp với Mozzarella để chiếc pizza thêm thơm và ngậy vị cheese.
Ngoài ra cheddar cũng được dùng trong các món bánh mặn như bánh quy, tart mặn, muffin mặn, vv… Cũng giống như Parmesan, bạn nên mua cheddar nguyên miếng lớn rồi khi dùng mới cắt theo nhu cầu, như vậy miếng cheddar sẽ ngon hơn.
Chia sẻ với các bạn một số món ăn Linh đã làm với phomai Cheddar:
- Bánh quy mặn vị phômai-Cheddar
- Khoai tây chiên nướng phômai cheddar
- Muffin mặn vị tiêu và phômai cheddar
- Cheese bites
Mozzarella là gì?
Mozzarella là loại cheese có nguồn gốc từ Italy, còn được xếp chung vào nhóm cream cheese, được làm từ sữa trâu nước hoặc sữa bò. Ở dạng tươi, mozzarella khá mềm, có màu từ trắng đến ngả vàng tùy theo chế độ ăn uống của con trâu hay bò được lấy sữa. Truyền thống thì mozzarella tươi được làm và ăn ngay trong ngày. Do có độ ẩm lớn nên mozzarella tươi có thể được bảo quản trong tủ lạnh khoảng 1 tuần. Những loại mozzarella đã được làm khô đi bằng cách giảm nước và đã được cắt thành vụn nhỏ như ngày nay có thể được bảo quản đến 6 tuần. Mozzarella là loại cheese không thể thiếu trong món pizza, sau khi nướng mozzarella sẽ chảy và tạo thành những sợi cheese dai và dính.
Mình thường mua mozzarella dạng khối lớn, khi cần làm món gì thì cắt theo nhu cầu. Mozzarella là dạng cheese mềm và ẩm nên nó cũng rất mau bị lên mốc. Khi bạn mở bao bì rồi dùng dao cắt là các vi khuẩn đã dễ dàng xâm nhập vào bề mặt miếng cheese rồi, do đó bạn không nên để quá lâu, và hãy giữ nó trong ngăn chill room của tủ lạnh. Bạn nhớ dùng tay sạch và dao sạch khi cắt mozzarella để kéo dài được thời gian bảo quản phần cheese còn thừa nhé.
Pizza ko bao giờ thiếu được mozzarella bạn nhớ nhé. Còn đây Linh giới thiệu thêm những món ăn không phải pizza mà có dùng mozzarella đã từng làm.
- Phô mai que ăn vặt
- Cà tím phomai mozzarella đút lò
- Khoai tây cuốn tôm phomai chiên
- Bolognese lasagna – pasta lá với sốt kem thịt bò
- Bánh mì nướng phô-mai và pepperoni
Blue Cheese là gì?
Blue cheese là tên gọi của loại cheese có những đốm màu xanh lam, đôi khi là xanh xám hoặc xanh pha màu lam trong miếng cheese. Chính thành phần màu xanh lam này tạo nên mùi vị đặc trưng. Loại cheese này được làm từ sữa bò, cừu hoặc sữa dê, blue cheese chỉ là tên gọi chung cho hàng loạt các loại blue cheese với những tên gọi khác nhau. Loại cheese này rất thích hợp để ăn kèm với hoa quả, crackers (1 loại bánh quy giòn) hoặc rượu vang.
Blue cheese có mùi khá nặng và vị hơi khó ăn đối với những người không quen ăn. Nó cũng không phải là một loại cheese có giá rẻ hoặc bình dân. Ở VN nó được bán giá khá cao, và có lẽ chỉ những món ăn Tây rất đặc biệt ở trong các khách sạn và nhà hàng 5 sao mới dùng đến những loại này. Linh đã từng làm món ăn với blue cheese nhưng cũng chỉ dám dùng loại blue cheese có vị nhẹ nhàng nhất.
Chia sẻ với các bạn hai món ăn Linh đã làm với blue cheese.
Emmental là gì?
Emmental là tên gọi một loại cheese làm từ sữa bò có nguồn gốc từ Thụy Sĩ. Thời gian để ủ cheese này tối thiểu là 4 tháng. Cheese này có màu vàng nhạt, vị cũng rất dễ ăn, thậm chí có vị chua nhẹ hơi giống vị chua hoa quả. Đây ko phải là cheese cứng cũng ko mềm, nó hơi dẻo, khi nấu nó rất dễ tan, vì vậy nó thường được dùng để tạo thêm hương vị cho các món súp.
Người phương tây rất hay ăn cheese kèm hoa quả tươi, và emmental luôn là một lựa chọn ưa thích của nhiều người. Emmental cũng được sản xuất thành các lát mỏng để ăn với burger hoặc bánh mì sandwich. Nhà mình cũng hay mua loại cheese emmental dạng những lát vuông để ăn bánh mì.
Edam cheese là gì?
Edam là tên gọi một loại cheese của Hà Lan bắt nguồn từ vùng Edam. Loại cheese này có hình dạng đặc trưng là hình dạng quả cầu hoặc hình trụ tròn, màu vàng nhạt và được bọc vỏ màu đỏ. Edam là loại cheese rất dễ bảo quản, khó hỏng, càng để lâu thì nó trở nên cứng hơn, vì vậy nó dễ dàng được đem qua đem lại trao đổi buôn bán giữa các nơi do đó trở thành loại cheese nổi tiếng và phổ biến nhất trong khoảng thế kỉ 14 – 18.
Loại cheese này cũng dễ tan, dễ thái lát mỏng nên hay được dùng làm topping cho bánh sandwich, burger, cho thêm vào súp để tạo hương vị.
Gouda cheese là gì?
Gouda cũng là một loại nữa rất phổ biến, là loại cheese có độ cứng từ hơi cứng đến cứng hẳn, làm từ sữa bò, có nguồn gốc từ Hà Lan. Sau quá trình ủ, loại cheese này sẽ biến đổi hương vị và kết cấu. Phô mai này có vị sắc, mạnh và ngọt. Phô mai này có thể được bào vụn để rắc lên salad. Người phương Tây cũng dùng trực tiếp loại phô mai này để uống kèm với bia, nước cam, nước táo, rượu vang trắng, rượu vang đỏ.
7 loại cheese trên là những loại dễ dùng và dễ tìm mua trong siêu thị. Hiện nay các bạn cũng có thể mua các loại cheese khác ở VN như Swiss Cheese, Camembert, Feta, Roquefort, Chèvre, vv… Thế giới cheese rất đa dạng, số lượng các loại cheese Linh có cơ hội được dùng để nấu ăn vẫn còn là rất ít.
Cream cheese là gì?
Cream cheese là một loại phô mai mà người VN hay gọi tên tiếng Việt là kem phomai. Đây là loại cheese tươi, màu trắng, mềm, có vị cheese nhẹ nhàng và hơi ngọt. Đây là nguyên liệu chính và rất quen thuộc để làm cheesecake – bánh phômai. Cream cheese cũng có thể được ăn “tươi” kèm với bánh mì, cracker, v.v, hoặc làm thành kem phủ bánh. Một số loại bánh mà bản thân nó phải dùng kem creamcheese thì mới gọi là chuẩn vị, ví dụ như bánh red velvet, bánh cà rốt.
Cream cheese có thể được tự làm tại nhà, nhiều bạn ở VN cũng thử làm rồi. Linh thì vốn luôn thiếu thời gian, hơn nữa so với các loại cheese khác thì cream cheese có giá rẻ hơn nên mỗi khi làm bánh thì mua luôn cream cheese cho nhanh và tiện.
Linh đã làm nhiều loại cheese cake khác nhau tuyệt ngon. Rồi làm các món brownies với vị cream cheese cũng ngon tuyệt cú mèo nữa. Dưới đây Linh điểm danh một số loại, rồi bạn tìm thêm trong blog nhé.
- Bánh cho lễ tình yêu – Red Velvet Cheesecake Brownies
- Chocolate Truffle Cheesecake
- Bánh phô-mai anh đào – Cherry cheesecake bars
- Món bánh ngon hết sảy Cheesecake pops
Mascarpone là gì?
Mascarpone là một loại phô mai tươi mềm mịn mà bản thân nó không hẳn là cheese, nó chỉ là sản phẩm được tạo nên khi thêm một thành phần phụ gia vào quá trình tách kem khỏi sữa. Mascarpone mềm, màu trắng, tươi. Để làm tiramisu thì không thể thiếu mascarpone để tạo nên phần kem vô cùng mềm mịn và thơm.
Mascarpone có thể được ăn ngay kèm với các món tráng miệng, với hoa quả, làm cheesecake không cần nướng, hoặc thêm vào súp khi làm các món súp kem để tăng độ ngậy béo và thơm cho súp.
Mascarpone có nguồn gốc từ Ý và đã tạo nên món bánh nổi tiếng Tiramisu của Ý. Nói đến tiramisu, Linh kể một chút về phần kem của nó. Món Tiramisu cổ điển thực sự có phần kem rất mềm, mượt nên gần như cả cái bánh tiramisu khó có thể tự nó “đứng” được, nhất là khi phần bánh còn được thấm đẫm rượu cà phên, vì vậy người ta thường làm Tiramisu vào cốc và khi ăn bạn cần thấy lớp kem này chảy mềm ra. Tiramisu được bán ở VN tại các quán cafe, hoặc tiệm bánh, hoặc tư nhân làm, rất nhiều khi đã được thêm gelatin vào và không hề dùng mascarpone đâu các bạn nhé, phần kem thậm chí còn cứng và dai, đặc quánh cơ.
Linh giới thiệu với các bạn một số biến thể của Tiramisu nhé.
Ricotta cheese là gì?
Ricotta là một loại phô mai có nguồn gốc từ Ý, được làm từ nước tách từ sữa bò hoặc cừu. Trong quá trình tách kem để làm cheese có nước được tách ra, và chính nước này được sử dụng để làm ricotta. Loại cheese này mềm, có màu trắng, vị hơi ngọt và rất ít béo. Ricotta được ưa chuộng để làm các món tráng miệng của Ý hoặc ăn kèm với các món tráng miệng khác. Ricotta cũng được dùng để làm cheesecake và nhiều loại cookies. Pasta và pizza cũng có những công thức làm với ricotta.
Một số món ăn với ricotta Linh đã làm để chia sẻ với các bạn đây nhé.
- Bánh hạt óc chó kem phômai – Walnut ricotta cake
- Bánh hạnh nhân siêu bùi – Rich almond cake
- Bánh kem phômai socola – Chocolate cheesecake
Tạm thời mình điểm qua 10 loại cheese mà mình đã từng sử dụng qua như trên. Trong thế giới hàng trăm loại cheese thì ở một đất nước không sản xuất cũng như không nấu các món ăn với cheese như VN thì rất khó để có kinh nghiệm với chúng, trừ khi được đi du lịch, được sống, học tập, làm việc ở các nước phương Tây hoặc đi ăn các món Tây. Nếu có bất kì cơ hội nào, bạn cũng đừng ngần ngại thử và khám phá nhé.
(Nguồn:https://kokotaru.com/phan-biet-cac-loai-pho-mat-cheese/)
